O rasie

Historia rasy

Owczarka Niemieckiego jako psa rasowego stworzył człowiek, kształtując jego cechy fizyczne i psychiczne, tak aby spełniał określone funkcje i wykonywał nadane mu zadania.

Zanim powstała rasa i zapisane zostały pożądane cechy, owczarki służyły ludziom, pogłębiając więź i kontakt ze swym opiekunem. Posiadały cenne cechy: czujność, opiekuńczość, odwagę i karność, dzięki którym stały się doskonałym pomocnikiem w wypasie owiec. Fenotyp tych psów był zróżnicowany w zależności od regionu oraz pracy którą wykonywały. Większe, cięższe i bardziej owłosione tzw.Westerwälder Kuhhund, spotykało się na południu Niemiec i najczęściej zajmowały się wypasaniem stad bydła . Ten typ psa notowany jest od XIII wieku. W XIX wieku, kiedy wypas bydła stał się głównie stacjonarny, pogłowie tej odmiany owczarka zaczęło spadać. Niemieckie Towarzystwo Ochrony Starego Owczarka i zagrożonych domowych ras zwierząt wymieniało go jako krytycznie zagrożonego. Ten pies, o twardej, średniej długości, czarnej i brązowej okrywie włosowej jest na równi z lżejszym typem, występującym głównie na północy, przodkiem dzisiejszego Owczarka Niemieckiego. Na przełomie XIX i XX wieku tych psów użyto do kształtowania dzisiejszej, zarejestrowanej w SV (Klub Owczarka Niemieckiego w Niemczech) rasy. W rozwoju tej rasy użyto psów długowłosych, ale również szorstkowłosych, różniących się pokrojem, kształtem oraz sposobem noszenia uszu i ogona. Wszystkie jednak wyróżniały się inteligencją, pracowitością oraz ustępliwością wobec swego pana, czyli cechami, które kształtowano przez wieki.

W 1891 roku ustanowiono pierwszy standard rasy. Był on podzielony na trzy klasy: szorstkowłose, gładkowłose i długowłose. Na wystawie w Dortmundzie w 1894 roku psy wzbudziły wielkie zainteresowanie. Początkowe wysiłki pod nadzorem uznanych stowarzyszeń rasy, zmierzające do ukształtowania wzorca Owczarka Niemieckiego doprowadziły w końcu do rozwiązania tych stowarzyszeń na skutek sprzecznych opinii i założeń, odnośnie standardu rasy. Różnice poglądów dotyczyły uznania różnych odmian barwnych oraz typów okrywy włosowej. W 1899 roku grupa miłośników psów pasterskich, pod dowództwem kapitana Max von Stephanitz’a określiła standard w księdze klubu SV.

 

Dwa pierwsze psy zarejestrowane w niemieckiej księdze hodowlanej owczarka niemieckiego:

Hector von Schwaben

Mari von Grafrath

 

W następnym okresie ukierunkowanej hodowli, postanowiono ulepszyć rasę. Najlepszym wyborem okazało się krzyżowanie psów z Wirtembergii i Turyngii. Oba, czyste typy tych psów są obecnie wymarłe: Wurttemberg – silny, z dobrą kością, długowłosy, odważny
i stanowczy opiekun zwierząt i Turyński, mniejszy i elastyczniejszy. Poprzez intensywny chów wsobny udało się w dość krótkim czasie uzyskać dość wyrównane pogłowie, jednak mimo standardu wykluczającego z hodowli psy o długiej sierści nie udało się do dziś wyeliminować tej cechy. Po zakończeniu drugiej wojny światowej trzeba było odbudowywać rasę z nielicznego, zachowanego „dobrego materiału”.

W byłej NRD, hodowla psów długowłosych była rygorystycznie zakazana, ale rodzące się ciągle egzemplarze z długim włosem były bardzo poszukiwane i osiągały wielokrotnie wyższą cenę. Również w Zachodnich Niemczech psy te miały swoich wielbicieli. Wielu miłośników i hodowców nie pogodziło się z dyskryminacją długowłosego potomstwa, hodują więc swoje psy pod opieką innych Klubów Rasy i Stowarzyszeń. Ponieważ hodowle te nie podlegają normom wytyczanym przez SV, selekcja jest prowadzona pod kątem zdrowia i charakteru.

Owczarek Staroniemiecki jest psem u którego celowo wyeksponowano cechy jego przodków. Utożsamiany jest z psami DDR-owskimi dlatego, bo tam najdłużej utrzymał się typ owczarka (znanego jeszcze sprzed wojny) w swojej pierwotnej postaci, niezależnie od panującej „na zachodzie” mody, która doprowadziła do podziału na owczarki eksterierowe i użytkowe.
Z tych właśnie owczarków w starym typie, u których „dochodził do głosu” gen recesywny długiego włosa powstały dzisiejsze linie owczarków staroniemieckich, którym siłą rzeczy, nie dolewano krwi owczarków hodowanych w innych krajach.

Celem hodowców Owczarka Staroniemieckiego jest nie tylko utrzymanie sylwetki pierwszych owczarków niemieckich, ale również przywrócenie zanikających w rasie pierwotnych barw.

Charakterystyka rasy

Owczarek staroniemiecki powinien charakteryzować się wszystkimi, legendarnymi cechami dla których powstała ta rasa.

Przede wszystkim powinien być wszechstronnym, uważnym i niezawodnym psem służbowym, a przynajmniej powinien mieć predyspozycje, aby pełnić rolę psa użytkowego. By było to możliwe musi posiadać cechy charakteru, które w równym stopniu pozwolą mu być psem asystującym, ratowniczym, stróżującym, obronnym jak i przyjacielskim towarzyszem rodziny. Powinien być psem zrównoważonym, pewnym siebie, silnym, inteligentnym i chętnym do współpracy, temperamentnym ale jednocześnie mniej pobudliwym niż typowe psy sportowe. Ma cechować się wyższym niż owczarek niemiecki progiem pobudzenia, twardym charakterem oraz pewnym stopniem samodzielności. W żadnym wypadku nie powinien reagować histerycznie, ani być psem hałaśliwym.

Aby te wszystkie cechy charakteru i predyspozycje mogły się uzewnętrznić, musi być psem zdrowym i sprawnym.

Sylwetka owczarka staroniemieckiego powinna być zbliżona do jego protoplastów i jak najbardziej naturalna, bez przesadnego kątowania ani wydłużenia kończyn tylnych. Owczarek staroniemiecki powinien być wytrwałym kłusakiem, jednak powinien równie sprawnie poruszać się w trudnym terenie, dlatego zwrotność będzie równie ważną cechą, jak zdolność do przestrzennego kłusa. Wszystkie cechy świadczące o zdrowiu, tak jak harmonijna sylwetka, równolegle ustawione kończyny, bystry wzrok, dobre umięśnienie, sprężysty włos, powinny charakteryzować wzorcowego owczarka staroniemieckiego.

Owczarek staroniemiecki jest typem owczarka niemieckiego długowłosego, ale jego okrywa włosowa musi zachowywać walory użytkowe: chronić przed mrozem, urazami, oraz szybko schnąć po zmoczeniu. Dlatego włos okrywowy powinien być raczej twardy i śliski.

Oprócz wszystkich pożądanych cech wymienionych we wzorcu, owczarek staroniemiecki powinien sprawiać wrażenie niekonfliktowego, ale stanowczego członka „ludzkiej sfory”. Musi wzbudzać respekt swoją postawą i nieco masywną budową. Dymorfizm płciowy powinien być dobrze zaznaczony. Dobry front, rozbudowana klatka piersiowa, a także szerokie czoło, mocne szczęki i wykształcony kłąb powinny cechować wzorcowego samca.

Wzorzec rasy:

Istotne proporcjeWysokość w kłębie wynosi: u psa 62- 68 cm, u suki 57- 62 cm. Długość korpusu przekracza wysokość w kłębie o ok. 10-17 %.
GłowaGłowa ma formę klina, jej wielkość pozostaje w odpowiedniej proporcji do rozmiarów korpusu, nie jest ciężka ani nadmiernie wydłużona. Czoło, widziane z przodu i z boku, jest nieznacznie wysklepione, bez bruzdy czołowej lub z bruzdą czołową słabo zaznaczoną. Proporcja mózgoczaszki do twarzoczaszki wynosi 1:1. Szerokość mózgoczaszki jest mniej więcej równa jej długości. Czaszka widziana z góry zwęża się równomiernie, począwszy od linii uszu w kierunku lusterka nosa i przechodzi w klinowatą twarzoczaszkę (kufę). Stop wyraźnie zaznaczony. Szczęka i żuchwa są mocne. Grzbiet nosa prosty, zapadnięcie lub wysklepienie jest niepożądane. Wargi są przylegające, dokładnie domknięte, ciemne. Lustro nosa musi być czarne.
ZgryzZgryz musi być mocny, zdrowy i kompletny (42 zęby zgodnie z formułą zębową). Owczarek staroniemiecki ma zgryz nożycowy, co oznacza, że siekacze muszą na siebie zachodzić nożycowo, przy czym siekacze szczęki nożycowo schodzą się z siekaczami żuchwy. Zgryz cęgowy, przodozgryz lub tyłozgryz jest wadą, podobnie jak większe luki lub odstępy między zębami. Wadliwa jest też prosta linia siekaczy. Kości szczęki muszą być mocne, ażeby zęby mogły być głęboko osadzone w dziąśle.
OczyOczy są średniej wielkości, kształtu migdała, nieco skośne i nie wypukłe. Kolor oczu powinien być możliwie ciemny.
UszyUszy stojące, średniej wielkości, noszone prosto i równolegle, o małżowinach zwróconych ku przodowi. Uszy załamane i wiszące są wadą.
SzyjaSzyja powinna być mocna, dobrze umięśniona, bez luźnej skóry. Jest ustawiona w odniesieniu do korpusu pod kątem ok. 45°.
KorpusLinia górna przebiega od nasady szyi, poprzez wysoki kłąb i prosty grzbiet, do lekko opadającego zadu bez wyraźnego zakłócenia. Grzbiet jest umiarkowanej długości, mocny i dobrze umięśniony. Partia lędźwiowa szeroka, krótka, mocna i dobrze umięśniona. Zad powinien być długi i lekko opadający i bez zakłócenia linii górnej przechodzić w nasadę ogona.
Klatka piersiowaPowinna być umiarkowanej szerokości, dolna partia piersi możliwie długa i zaznaczona. Głębokość klatki piersiowej powinna wynosić ok. 45-48% wysokości w kłębie. Żebra powinny być umiarkowanie wysklepione, klatka piersiowa beczkowata jest równie wadliwa jak spłaszczona bocznie.
OgonOgon sięga co najmniej do stawu skokowego ale nie poza środek śródstopia. Powinien być noszony w formie lekko opadającego łuku, przy czym w podnieceniu i w ruchu jest bardziej uniesiony.
KończynyKończyny przednie, widziane ze wszystkich stron, są proste, widziane z przodu absolutnie równoległe. Łopatka i ramię są równej długości i dzięki mocnej muskulaturze pewnie przylegające do tułowia. Kąt łopatkowo-ramienny wynosi w idealnym wypadku 90°, z reguły do 110°. Łokcie ani w pozycji „stój” ani w ruchu nie mogą być odstawione. Przedramiona, widziane ze wszystkich stron, są proste i ustawione całkowicie równolegle. Muszą być dobrze umięśnione. Śródręcze jest długości ok.1/3 przedramienia i jest do niego ustawione pod kątem 20-22°. Łapy przednie zaokrąglone, zwarte i wysklepione, opuszki twarde. Pazury mocne i ciemne.
Kończyny tylne są lekko odstawione wstecz, przy czym widziane od tyłu są ustawione równolegle. Udo i podudzie są w przybliżeniu jednakowej długości i tworzą kąt ok. 120°, uda są mocne i dobrze umięśnione. Stawy skokowe są mocne i stabilne, śródstopie ustawione w linii prostopadłej do ziemi pod stawem skokowym. Łapy tylne są zwarte, lekko wysklepione, opuszki twarde i ciemne, pazury mocne i również ciemne.
RuchKończyny pod względem długości i ukątowania muszą być tak zgrane, ażeby bez istotnej zmiany linii grzbietu kończyny tylne mogły wsuwać się pod tułów i sięgać z kończynami przednimi jednakowo daleko. Przy prawidłowych proporcjach budowy i kątowaniu ruch jest posuwisty, pies porusza się płasko przy ziemi, płynnie, swobodnie, bez wysiłku.
SkóraSkóra przylega luźno, ale nie tworzy fałd.
SzataPrawidłowa okrywa włosowa owczarka staroniemieckiego to włos półdługi do długiego, twardy, z podszerstkiem. Włos miękki jest niepożądany. Psy bez podszerstka są eliminowane z hodowli. Umaszczenia: czarne ze znaczeniami rudymi i żółtymi (Bi – Color), jednolite czarne bez znaczeń, jednolite szare ( Grau – Braun) , czarno- szare ( Schwarz – Grau), srebrne (Silber) i każde jednolite wilczaste.
Nie rzucająca się w oczy, mała biała plamka na piersi, podobnie jak jasne wewnętrzne partie kończyn, są dopuszczalne ale niepożądane, nie dotyczy to psów o jednolicie czarnym umaszczeniu. Lusterko nosa u wszystkich odmian barwnych musi być czarne.
JądraSamce powinny mieć dwa jednakowej wielkości jądra, normalnie rozwinięte, które całkowicie pozostają w mosznie.
WadyKażde odstępstwo od powyższych norm powinno być uznane za wadę, której ocena zależy od stopnia odstępstwa.
Wady eliminujące1. Psy słabego charakteru, agresywne, nerwowe.
2. Psy ze stwierdzoną dysplazją stawów biodrowych
3. Wnętry jedno- i obustronne oraz psy z wyraźnie niejednakowymi, względnie źle uformowanymi jadrami.
4. Psy ze zniekształconymi uszami i ogonami.
5. Psy z wadami budowy.
6. Psy z wadami uzębienia.
7. Psy z wadami zgryzu.
8. Albinizm.